Köpeklerde sağlık “Köpeklerin fiziksel ve ruhsal olarak kötü hale olmama durumu” şeklinde açıklanabilmektedir. Köpeğin sağlıklı olduğu nasıl anlaşılır sorusuna verilebilecek birden fazla yanıt vardır. Bu yanıtlardan biri köpeklerin gerekli şekilde aktivitelere katılabilmesidir. Köpekler, kötü hissettiklerini dile getiremeyen canlılardır. Bu nedenle sağlıklarının devamlı olarak kontrol edilmesi son derece önemlidir.
Veteriner hekim köpeklerin genel bakımı için düzenli olarak ziyaret edilmelidir. En az ayda bir yapılan sağlık kontrolleri köpeklerinizin genel durumunu sizlere aktaracaktır.
Köpeklerde Yaşamsal Belirtiler
Köpeklerde yaşam belirtileri dendiği zaman akla ilk olarak solunum, vücut ısısı ve nabız gelmektedir. Köpeklerin sağlıklı olması ve kendilerini iyi hissetmesi bu değerlerin normal olup olmadığından anlaşılabilmektedir. Aşağıda bu değerlerin normal aralıkları yer almaktadır:
- Bir köpek için olması gereken vücut ısısı ortalama 38.5 derecedir. Bu aralık 37.8 dereye düşebilmekte ya da 39 dereceye çıkabilmektedir. Eğer alt ve üst değerlerden daha kenarda kalan bir ateş değeri var ise köpeklerde bir sorun olduğu anlamına gelmektedir. Ateş genel olarak sıcak çarpmalarından, viral enfeksiyonlardan ya da kontrolsüz oluşan nöbetlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Normal sıcaklıktan daha düşük sıcaklığa sahip olan değerlerde köpeklerin hipotermi olduğu söylenebilmektedir. Köpeklerde şok, kalp rahatsızlıkları ve böbrek yetmezlikleri de ateşten kaynaklı rahatsızlıklardır.
- Bir köpekte olması gereken nabız değeri 75 ile 120 arasındadır. Oran belirlenir iken köpeklerin yaşı, sağlığı ve boyutuna bakılmaktadır. Nabzın ölçüsü sırasında köpeklerin arka ayaklarından yararlanılabilmektedir. Ayakta yer alan V şeklindeki bölgeye parmakların yerleştirilmesi ve kan damarlarının hissedilmesi gerekmektedir. BPM incelemesinde 10 sn boyunca adımlar sayılmalı ve 6 ile çarpılmalıdır.
- Solunum, köpeklerde dakika başına aldığı nefeslerin toplam sayısıdır. Sağlıklı bir köpekte normal solunum hızının 15 nefes ile 20 nefes olduğundan bahsedilebilmektedir. Eğer köpeğiniz yavaş ve sığ nefes alıyor ise zaman kaybedilmeden bir veteriner hekime gidilmelidir.
Köpeklerde Kilo Kontrolü
Köpeklerin kg kontrolü yapılması sağlıklı olup olmadıklarını anlamak için idealdir. Köpeklerde görülen yaygın beslenme bozuklukları köpeklerin kilosundan anlaşılabilmektedir. Kilo kontrolü sırasında uzun tüylere sahip olan köpeklerde zorlanmalar yaşanabilmektedir. Kısa tüylü köpeklerin kilo takibini yapmak çok daha kolaydır.
Bazı köpekler yapı itibari ile zayıf görünümlüdür. Bu köpeklere olması gerekenden fazla besin yedirmek, onların kontrolsüz kilo almasına neden olabilmektedir. Köpeklerde kilo kontrolü yapılır iken el köpeklerin vücuduna konmalıdır. Sağlıklı kilodaki köpeklerin kaburgaları el ile hissedilebilmektedir. Zayıf bir köpekte hissedilmeye gerek olmadan kaburgaların görülmesi yeterlidir.
Fazla kiloya sahip köpek yürümek için isteksiz olabilmektedir. Ayrıca bu köpekler yürüyüşlerde geride de kalabilmektedir. Zayıf köpeklerin immun sisteminin yetersiz olduğundan bahsedilebilmektedir.
Köpeklerde Göz ve Kulak Kontrolü
Köpeklerde kulak ve gözlerin sağlığı araştırılır iken düzenli olarak yapılan kontrollerden yararlanılabilmektedir. Köpeğin sağlıklı olduğu nasıl anlaşılır sorusuna yanıt olarak verilebilen gözlerde akıntı yok ise sorun da yoktur. Herhangi bir mantar ya da bakteri enfeksiyonu gözün görmesine zarar verebilmektedir. Yalnızca gözde değil kulaklarda da enfeksiyon oluşabilmektedir. Bu gibi bir durumda veteriner hekimden destek talep edilerek köpeklerin yaşam kalitesinin iyileştirilmesi sağlanmalıdır.
Köpeklerde kulak enfeksiyonu belirtisi var ise sıklıkla kafa sallama ve kaşınma oluşacaktır. Köpeklerde kızarık bir göz var ise uyarı niteliği taşıyabilmektedir. Gözlerin net ve parlak görünmesi en ideali olacaktır.
Sağlıklı köpekte temiz bir burun idealdir. Burnun hafif nemli olması da köpeklerin sağlıklı olduğunu gösterecektir. Bir köpekte ideal burun rengi pembe ile siyah arasında ise sağlıklı olduğuna işaret etmektedir. Burunda kanama ve akıntılar iyiye işaret değildir ve farklı bir durumun habercisi olabilmektedir.
Köpeklerde Nefes Alıp Vermenin Kontrolü
Köpeklerde nefes alıp verme sağlıklı bir canlıda yapılması gereken bir aktivitedir. Temiz koku sunan bir nefes, köpeklerde iyilik belirtisidir. Köpeklerde oluşan diş eti iltihabı, hayati organları etkileyebilmektedir. Bu da ileride ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.
Köpeklerde nefes alıp vermenin yanı sıra dişlerin de kontrol edilmesi gerekmektedir. Köpeklerde diş kayıplarının başlıca nedeni hastalıklardır. Yenen yiyecekler sonucu biriken tartarlar da köpeklerin diş kayıplarına neden olabilmektedir.
Köpeklerde Dış Görünüm
Köpeklerde fiziksel görünüm kontrol edilir iken tüylerinin durumuna, tüylerinin parlaklığına ve temiz olup olmamasına dikkat edilmelidir. Kirli olmayan tüylerin rutin olarak yıkanması önerilmemektedir. Rutin olarak yapılan yıkamalar bazı durumlarda cildin tahriş olmasına neden olabilmektedir.
Köpeklerin kendi tüylerini sık yalaması ya da kaşıması durumunda bölgede herhangi bir enfeksiyon riskinden şüphelenilmektedir. Cildin tahriş edilmesi, alerji durumları ve böcek ısırması köpeklerin sağlıklarını olumsuz şekilde etkileyebilmektedir.
Köpeklerde Ağız ve Diş Kontrolü
Köpeklerde ağız ve dişlerin sağlığı devamlı olarak kontrol edilmelidir. Ağız içerisinde oluşan kötü koku, mavimsi diş eti, kanamalar ve daha pek çok faktör; köpeklerin ağız hijyeninin sağlanamadığı anlamına gelmektedir. Eğer köpeğinizin ağız sağlığını korumak istiyor iseniz diş etlerine ve dişlerine devamlı olarak bakım uygulamalısınız. Sağlıklı bir köpekte dişlerin beyaz görünmesi ve diş etlerinin pembe olması gerekmektedir. Dişlerde herhangi bir çürük ya da tartar birikimi olmamalıdır.
Köpeğin sağlıklı olduğu nasıl anlaşılır sorusuna yanıt olarak dişlerin sağlıklı olmasından cevabı verilebilmektedir. Dişlerde oral melonom olmaması için rutin olarak diş kontrolleri yaptırılmalıdır. Böylece dişlerin köpeklerinizin hayat kalitesini olumsuz bir şekilde etkilemesini engelleyebilirsiniz.
Ayrıca Bakınız: Erkek Köpeklerin Çiftleşmesi Ne Zamandır?