Köpeklerde kanserin görülmesi bazı belirtiler ile anlaşılmaktadır. Köpeklerde kanser belirtileri dendiği zaman akla ilk olarak şişmeler gelmektedir. Köpeklerin farklı bölgelerinde oluşabilecek şişliklerin büyümesi kansere işaret edebilmektedir. Şişliğin büyümemesi durumunda ise kanserden şüphe edilmemektedir.
Köpeklerde görülen kanamalar kanser belirtileri arasında yer alabilmektedir. Özellikle burundan ve kulak içinden gelen kanamalarda kanserden şüphe edilmektedir. Yalnızca bu bölgelerde değil idrarda ya da anüste de kana rastlanması iyi bir şey değildir. Nedensiz yere gerçekleşen kanama durumlarında köpekler zaman kaybetmeden bir sağlık kurumuna götürülmelidir.
İyileşmeyen yaralarda da akla ilk olarak kanser gelmektedir. Farklı tedavilerin uygulanmasına rağmen yaralar aynı boyuta sahip ise köpeklerde deri kanseri olabilmektedir. Şişme, kanama ya da iyileşmeyen yaralara ek olarak aşağıda yer alan belirtiler de kanser belirtileri olarak sayılabilmektedir:
- Ağrılar
- Letarji
- Sık öksürme
- Nefes almada güçlük
- Depresyona girmesi
- İştahta azalma
- Kilo kaybı
- Karında şişme
- Gözde ya da ağızda normal olmayan akıntı
- Ağızdan ya da kulaklardan gelen anormal bir koku
Köpeklerde Kanser Nedir?
Kısaca Köpeklerde kanserin tanımı “Anormal hücre büyümesi” şeklinde yapılabilmektedir. Kanserli hücreler diğer hücrelerden farklı olarak bağımsız bir harekete sahiptir. Bu nedenle vücudun geri kalanından bağımsız şekilde ilerlemektedir. Hızlı bölünme yetenekleri sayesinde sayıları az da olsa insanları korkutabilmektedir. Normal hücreler kanserli hücreler tarafından ele geçirilerek vücudun çeşitli kısımlarında metastaz yapabilmektedir. Bu durum köpekler ve insanlar da dahil olmak üzere pek çok canlıda görülebilmektedir.
Köpeklerde Oluşan Kanserin Nedenleri Nelerdir?
Köpeklerde kansere neden olan etmenler arasında genetik faktörler yer almaktadır. Köpek kanserleri ile ilgili yapılan araştırmalarda genetiğin kanser üzerinde etkisi olduğu saptanmıştır. Köpekler kendi cinslerine göre belirli bir kanser türünü daha sık gösterebilmektedir.
Çevresel faktörler köpeklerde kanser oluşumuna neden olan durumlardan biridir. İnsanlarda risk faktörü olan çevresel etmenler, hayvanlarda da etkilidir. Aynı çevresel tehlikeler kanser gelişimine doğrudan katkıda bulunabilmektedir. Kanserojen maddeler, UV ışınları, sigara dumanı, herbisit, pestisit, kentsel tarım ürünleri ve insektisitler uzaktan da olsa kanser gelişimine neden olabilecek faktörler arasındadır.
Kanser genetik ve çevresel faktörlere ek olarak ileri yaşlı köpeklerde daha sık görülmektedir. Bu durumun en temel nedeni yaşlı köpeklerin bağışıklık sistemlerinin genç köpeklere göre daha zayıf olmasıdır. Vücudun zaman içerisinde mutasyona uğramış kısmı hücrelerin kontrol etme yeteneklerini azaltmaktadır.
Köpeklerde En Sık Görülen Kanser Türleri
Köpek kanseri türleri aşağıda gruplandırılmıştır. Köpeklerde kanser belirtileri ve nedenlerinden yola çıkılarak hangi tür kansere sahip olduğu saptanabilmektedir:
- Mast hücreli tümör: Tümörler genel olarak deri altında ya da yüzeyde meydana gelmektedir. Mast isimli hücreler kötü hücreleri içermektedir. Bu nedenle hücrelerin ne kadar şiddet kazanacağı bilinememektedir. Çevre deri dokuya yayılan bu hücreler aynı anda birden fazla yerde gelişebilmektedir. Bu nedenle kanserli doku incelemesi lokal tutulmamalı ve geniş bir perspektif ile ele alınmalıdır. Mast hücreleri başta dalak olmak üzere karaciğer ve akciğer gibi farklı dokuları etkisi altına alabilmektedir.
- Osteosarkom: Özellikle köpeklerde yaygın olarak görülen bir kemik kanseridir. Genel olarak büyük köpekleri etkileyen bu kanser türü, uzun kemikler üzerinde etkilidir. Nadir de olsa kafatasını da etkileyen bu tür lenf düğümlerine yayılım gösterebilmektedir. Köpeklerde ilk aşamada topallık fark edilir iken zaman içerisinde şişmeler de görülebilmektedir.
- Melanom: Köpeklerde sıklıkla görülen bu kanser ağız kanseri olarak da bilinmektedir. Koyu renkli dil ve diş etini ifade eden bu kanser türü siyah ya da pembe kitleler halinde oluşabilmektedir. Bu kitlenin fark edilmesi genel olarak yayıldıktan sonra olmaktadır. Kanayan kitlelerde ya da ayak parmaklarında bu kanserli hücrelere denk gelinebilmektedir.
Kanserin Köpeklerde Teşhis Edilmesi
Köpek kanserinin teşhisi için uzman bir veteriner hekimden yararlanılması önemlidir. İlk aşamada köpeğinizin davranışlarını ve reaksiyonlarını incelemelisiniz. Köpekte görülen belirtilere göre onu muayene için sağlık kurumuna götürmelisiniz. Veteriner hekim yaptığı bazı gözlemler sonucu köpeğinize kanser teşhisi koyabilmektedir.
Köpeklerin kanser olup olmadığının teşhis edilmesinde kullanılan yöntemler aşağıda yer almaktadır:
- Sitoloji: Kitleden belirli düzeyde örnek alınmasıdır. Alınan bu örnekler mikroskop altında incelenmektedir. Hücrelerin malign ya da belign olup olmaması da bu inceleme sonucunda olmaktadır. İşlem pek çok evcil hayvana sedasyon olmadan yapılabilmektedir.
- USG: Kitlelerin düzeyini ve varlığını saptamak amacı ile yapılan bir işlemdir. İç organlar bu yöntem ile görülebilmektedir.
- Laboratuvar: Gerek organ fonksiyonu gerekse de hücre sayısının değerlendirilmesi açısından sıklıkla tercih edilmektedir.
- Biyopsi: Doku örneği bu işlem ile alınmaktadır. Alınan örnekler mikroskop altında incelenmektedir. Kanser teşhisinin doğrulanması bu adıma bağlıdır. Kanserin ne kadar yayıldığı ise sitoloji ile gözlenmektedir.
- Vücutta yer alan tümörün net olarak yerini anlamak ideal tedavi yönteminin belirlenmesinde son derece önemlidir. Tedavi yöntemi belirlenir iken BT ya da MR gibi cihazlardan da yararlanılabilmektedir.
Kanserin Köpeklerde Tedavisi
Kanserli hücrelerin tedavisi aşağıdaki faktörlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir:
- Köpeklerin ileri yaş olup olmaması
- Köpeklerin genel sağlık durumları
- Köpeklerde var olan kanser evresi
- Tümörün hangi türde olduğu
Köpeklerde kanser belirtileri ve nedenlerinden yola çıkılarak en uygun tedavi yöntemine karar verilmektedir. Aşağıdaki tedavi yöntemleri köpekler için sıklıkla tercih edilen yöntemler arasında yer almaktadır:
- Kemo terapi
- Ameliyat
- Radyo terapi
Ayrıca Bakınız: Köpeklerde Kalça Çıkığı Neden Olur?